Һыҙлыҡ.
“Ваҡ ҡына итеп ныҡ ҡурылған майлы ит йә ит майы” тигән мәғәнәһе яҡшы билдәле. Ә бына теште тәрбиәләүҙә ҡулланылған әйбергә ҡарата ла, ошо һүҙ бик тура килә. Башҡортса-русса һүҙлектә “зубочистка” шулай тәржемәләнгән. Миҫал: Ҡауырһын һыҙлыҡ. Теш ҡаҙнаһын яраламаҫ өсөн, һыҙлыҡты һаҡ тотонорға кәрәк.
…
Һыҙғыс.
Бер нисә мәғәнәгә эйә һүҙ. Тәүгеһе – “скрипканың смычогы” – телдә күптән нығынған. Мәҫәлән: Скрипкаға яңы һыҙғыс кәрәк.
Икенсе осраҡта “һыҙғыс” тип шырпыны атау диалектҡа хас. Әйтәйек: Һунарсы һыҙғысы. Һыҙғысты ғәҙәттә ҡоро урында тоталар.
Шулай уҡ “линейка” тигән һүҙҙе “һыҙғыс” тип атау ҙа беҙҙеңсә булыр. Мәҫәлән: Тегенсе һыҙғысы. Һатыусы һыҙғыс менән тауар үлсәй.
…
Һыйғыр.
“Һыйғыр” - “Һығылмалы” тигәнгә мәғәнәһе бик яҡын һүҙ. Миҫал: Һыйғыр сыбыҡ. Һыйғыр ағас һынып бармаҫ.
…
Һыйҙыҡ.
Ҡайһы бер һөйләштә ҡәҙерлегә, йәғни, ҡунаҡҡа, тантанаға кейә торған әйбергә ҡарата ҡулланылған һүҙ. Мәҫәлән: Һыйҙыҡ кейем. Сығарылыш кисәһенә һыйҙыҡ күлдәк тектереү.
…
Һыйҙаш.
Ҡунаҡтар бер-береһенә ҡарата һыйҙаш була икән. Миҫалға: Һыйҙаш танышым булып сыҡты. Һыйҙаш менән ихлас аралаштыҡ.
…
Һөм.
“Йөҙ-ҡиәфәт” тигәнгә тура килә. Әйтемдән миҫал: Эт тиһәң, йөнө юҡ, әҙәм тиһәң, һөмө юҡ.
